Friday, September 19, 2008

Newsletter July 2008

MyUpdate 6-19 (July ‘08)
4th Septemper 2008

Tuntum chu ka zinna chanchin kan han ziak dawn a. A sei deuh a nih pawhin dawhtheih min han chhuahsak leh hram dawn nia.

Dushanzi khuaah Pathian hruaina
Xi’an atangin relin zan hnih leh ni khat kan chuan hnuah Xinjiang khawpui,Urumqi ah chuan zing dar 7 ah kan thlenga. Tichuan, rel station atanga hla vak lovah Bus station a awm a, chuta tang chuan kan kal tumna Dushanzi chu bus in kan pan phei leh a. Darkar hnih chuang kan tlan hnu chuan Dushanzi chu kan thleng ta a. Livia-I nu leh pa ten an motorin min lo hruai a. Livia-I te hian in thlenna mumal an neih loh avangin Hotelah min dah a. Rilru khawih tak mai chu, an hotel min dahna hi a tha em em mai a, ka thlen tawhnaah chuan a la tha ber awm e, a man pawh a tovin an theih tawk a tha ah min dah a ni tih a hriat theih mai a. Room zau takah khum lian tak tak pahnih, HDTV lian tak mai bangah a lo bet run mai bawk a. Tin, computer, internet connection tha tak mai nen. Bathroomah nise Hydromassage Shower Cubicle nen a loni rup mai a. A tha lutuk a a inthlahrunawm duh khawp mai. Mahse min duhsakna an lantir nan a an tih a nih avangin lawm takin kan awm ta a.

Kan thlen ni hian Livia in nu leh pa leh a unaunu ten chhunchaw dangdai tak mai min ei pui a. Yurt (nomads ho puanin) restaurantah min hruai a, beram/kel sa chi hrang hrang a siam min rawn hlui teuh mai a, ei teuh theih a chakawm hle.

Pathian remruat mak tak
Kan thlen zanah hian Livia-I nuin chaweiah min sawm veleh thunga, a thiannu a rawn hruai a. Ka nau hian high school a a thian kawm thinte pahnih a hruai bawka. Hemi tum hi chuan Chainis restaurant pangaiah min hruai ve thung. Hetia chaw ei tura kan han in singsa velah hian, Livia I nu thiannu chuan, “Puii chu Indian I ni sia sa I ei lovang a…” a ti a. “A ni chu Ctian a nia, a ei thei,” tiin ka nau chuan a lo chhang vat a. Chutia an sawi veleh chuan, “E.. a ni maw? Keipawh ka nia sin,” a rawn ti velah a. Ka nauvin Ctian a nih thu a lo sawi ve bawk a. Tichuan, hlim deuh chuan kan phul ta hlut mai a. A ni chuan Pathian a rin tan dan chanchin zawng zawng chu Chainis tawngin a sawi ta malh malh a, a chang changing ka nau chuan min lehlin sak ve a. Darkar hnih lai mai titi pahin chaw kan ei ta a ni. An inkhawmna chanchinte a sawi a, ka naute khua a ringtu chanchinte a sawi ta a. Ka nau Livia I tan hian biakin kan dil sak thin a, kan tawngtaina Pathianin min chhan sak ta a kan lawm hle.

A tuk chhun lamah khua te kan fanga, Livia school luhna te, bazaarte kan fang kual a. A tuk mai a haw tur kan nih avangin Livia I nu leh pa in Dinner ah min hruai leh a. Hemi tum a kan dinner ei hi chu a dan a dang deuh. Livia-I nu leh pa hian an fanu tan a tha tur ni a an hriat, nakin a hna pe thei tur ni a an hriatte an hmelhriat, sorkar lama thuneitu thenkhat te chu “guanxi” (inlaichinna) siam an duh avangin chaweiah chuan an sawm a keini pawh kan tel ve a. Hemi zan hi chuan a boruak a dang hle. Ka nau hian he an Chainis kalchar a an tih thin (inlaichinna suma an lei thin) hi tha a tih loh avangin lungawi lo deuhvin chaweinaah chuan a awm ve a. Keini pawnlam mi tan chuan sawitur a vang hle. Mahse an mikhuakte chuan India ram chanchinte min zawt a kei ai mahin Chaina nen an inkar boruakte an hria a, mikhual lo takin min sawngbawl a, ka rin aiin nuam ka ti ve hle.

Uighur chhungkaw inah chaw ei
Bus a kan chhuannaah ka nau hian Uighur hnam nu fel zet mai hi thian chhar thar a nei a. Hemite chhung hian chaweiah min sawm bawk si a. Vawihnih ngawt mai chawei a ngai a puar theih hle. Zan dar 9:30ah kan chawei kham hnuah chuan Uighur chhungkua te inah hian kan va kal a. Mawsawlman an ni a, an hnam tihdan a an duhsakte an hlui thin angin keini pawh kan va thleng chu dawhkan sei takah hian ei tur hi an lo dah khat vek mai a. Nuts (cashew, almonds, pista etc) chi hrang hrang manto tak tak leh chhangte min lo hlui teuh mai a. A hnuah Beram sa, a ruhkawl chhum lian pui pui mai purun nen an rawn chhawp a. Tin, Pulao (rice) tuihnai theihtawp a an siam nen chuan sa chu kan khel leh ta bawngbawng a. Chutia chaw kan eikhamah chuan dawnfawh liantawk min rawn chhawp leh. Kan puar lutuk a thuthat pawh a harsa a ni. An fanu pakhat lam thiam tak a awm a, chu chuan an hnam lam te min entir a, a hnuah lamte min zirtir a. Nuam ti tak leh kham lo takin zanlai dawnah kan haw ta ani. Kan vannei kan inti hle a. Mawsawlman ho hi kan hnam veite zinga mi an ni a hetianga an hnamzia hriat theihna huntha kan nei hi kan lawm tak zet ani.

Zan hnih Dushanzi a kan riah hnu chuan Urumqi lam panin July ni 4 khan zing dar 8 velah kan chhuak leh ta a.

Tulufan khaw lum lamah
Tulufan hi khawvel a hmun hniam (depression) tak a ni a tuipui atanga teh a feet 98 (30 metres) chauh a ni a. Urumqi chhim-chhak lam km 150 a awm a ni. Bus in darkar 5 vel tlan a ni. Urumqi a cham lovin kan pan tlang nghal a kan thlen thlak meuh chuan khua a lo lum kher mai a degree 44 0 C lai mai a lo ni a. Hotelah kan indah sawk sawk a he khua a khualzinten an tlawth thin hmun te kan tlawh a. Hmanlai khaw hlui ram tawh Jiao He leh Karez Valley an tih chu kan tlawh a (Karez= Tulufan mi te tui lak dan hming). Tulufan hi hmun hniam tak mai tlangin a hual vel a ni a, chuvang chuan a khawro in a thlaler hle mai a. Hmanlai miten tui lak dan dangdai tak mai hmangin a he khua chawm dan hi an lo hmu chhuak tawh a. Lei hnuaiah Metre 1 ½ a thukah tui kawng an lai a, boruak a a hu ral tur venhim nan chu leihnuai tui kawngah chuan tlanga vur tui te chu an luan luh tir a. Hmun hrang hrangah chutiang tui kawng chu an lai a, chuta tui luangte chua a ruam lai li ah tlinn khawm tir a chuta tang chuan an lo sem darh ve leh ta a. Chutiang chuan hmun khawro tak ni mahse tui tlachham miah lovin an awm ta a ni.

Tulufan hi a mi chengte hi Mawsawlman an ni tlangpui hlawm a. Chuvang chuan an in leh lo te pawh an hnam rawngkai a ni tlangpui hlawm a. Mahse Han ho an ram a an luh tam tawh avangin an architecture pawh hmuh tur a tlem tawh.

Zankhat kan riak a a tuk chhunah chuan Minaret te kan tlawh a. (The Mummy: Tomb of the Emperor ah pawh a lang) Tin, grape chinga eizawnna hmunpui a ni bawk a, grape chinna hmunpui Grape Valley an tih mai te kan tlawh bawk a. Grape chi hrang hrang an ngah hle. Flaming Mountain an tih kan tlawh bawk a. He tlang hi hmanlai a tlangkang atanga tuihnang lo luang chhuakin pawng leh khuar a siamte hi, ni a sat vanglai chuan mei alh ang maiin a lang thin a chuvang a a hming pawh hetiang hi a ni an ti. Kan vannei nge vanduai hriat a ni lo, kan tlawh ni hian khua a lum nep deuhva tin chhum te a awm deuhva chuvang chuan a nihna phaw chhuak khawpin a lang chiang lo.

Tlai lamah Urumqi lam panin bus in kan chho leh a, zan khat Urumqi ah kan riak leh a. Urumqi hun hi Beijing hun aia darkar hnih laia a tlai avangin, hun pahnih vawn kawp a ngai a. Tlai lam a Urumqi a dar 6 chu Beijingah chuan dar 8 a lo ni duai tawh a ni. Urumqi ah hian Youth Hostelah kan riak a, tah chuan zin veivak dang thiante kan char ve hlawm a. Chung hote nen chuan a tukah Tiachi Lake (Heavenly Lake) a kal turin kan intiam rual ta a.

Tianchi Dil kal hual chhuak
Urumqi khawchhak lam Km 110 laia hla a awm Tianchi Dil (Heavenly lake) hi, 4.9 square kilometers lai mai a zau a ni a. Nipuiah chuan zin veivakte hahchawlhnan duhthusam a ni. He dil kamah hian Kazakhs hovin an puanin “YURT” an tih chu an kaih a, chu chu zin miten man chawiin riahnan an hmang a, khawpui zi nuai nuai tlanbosan a thawk han lak nan a tha hle. Urumqi atangin darkar hnih vel tlan a ni.

Kan thiante panga leh keini pathum chu July ni 6 khan he dil lam pan hian kan kal ta a. Kan thlen chuan kan thenna pa Rashit-a chuan min lo lam vat a. Foreigner ho hian Rashit-a yurt hi an hriat laklawh avangin a tlangpuiin foreigner ho chauh mikhual a nei thin. Tin, chainis ho hian hetiang a Kazakhs ho yurt a va riahchhuah hi an ching vak lo an ti. Rashit-a fapa in min buaipui leh a a hnuah a tupa in yurt ah chuan min hruai ta a. Chhunkhaw harsat hmel tak a ni ve hlawm a, chuvang chuan an vaiin he sumdawnnaah hian an tang tlang tha hle.

Kan thleng fel a kan bukah kan indah fel a, chhun chaw kan ei kham felah chuan tlangte kan lawn a, tlai lamah UNO (card game) te kan khel a hlim takin kan hun kan hmang a.

Atukah chuan kan bula Dil chu kal hual tha ka ti tlang a, zing chawei khamah chuan kan thawmhnaw nen dil chu kan kal hual ta a. A chhukchhovin kal a hahthlak ve hle a, mahse a boruak a thiangin thlifim a thleh heuh heuh avangin hah a chawk hle. Darkar li vel kal chhuah nan kan hmang a ni. Tichuan, gatepui bulah chuan Urumqi a min dah leh tur bus in min lo nghak a, khawpui lam pan chuan kan let leh ta a ni.

Mizo ho nen chaw ei khawm
Urumqi ah hian rawngbawla awm kan thiante Pari leh Estheri an awm ve a, chawei khawm ve ngei thain kan hre si a, hun chep tak karah ka thiante pahnih chu ka hruai a kan panga chuan chaw kan eikhawm thei a kan hlim ve hle. Atuk lamah Xi’an lam kan pan thla leh ta a ni.

Nanwutai tlang lawn
Pathian hian thian tha tak tak te min pe thin a. Ka thawhpuite pahnih Simona leh Almut-I te haw hlen tur a an inbuatsaih avangin a, thiltih ho a khat dawn tawh em a vangin huhova tlanglawn tha kan ti a. July 11 khan Nanwutai tlang chu kan va lawn a. Tourist te kalna hmun lama kal lovin a tlang chhengchhe lamah kawng awm chang chang lamah chuan kan kal ta a. Hmanhmawh lutuk lovin darkar 5 lai kan kal a nuam kan ti hle. Kekawrbul kan hak vek avang leh a hmatawnga ka tan avangin chawn erawh chu hlingin a tai trial nasa hle thung.
Dam takin Aizawl thleng: July 13 ah Xi’an atanga Kunming kaltlangin Kolkatta ah ka thleng chhova, a tuk ni 14 ah Aizawl dam takin ka thleng chho.

Inneih hmang tluang
Kan unau a kan milai hmeichhia hian pasal July 18 khan tluang takin a nei a. Hei inneih hi tuntum a ka chawlh hman tinuamtu pakhat pawh a ni. Tluang takin inneih hman a ni a, kan tawngtainate Pathianin a chhanna min hmuh tir nasa hle. Pathianin ropuina chang rawh se.

Mite duhsakna dawng
Mite tlinglo taka kan rawngbawlna te min lo ngaihhlut sak ve thin a, hetia han chawlh chang hi chuan hun min lo pe zung zung thin a. Bptst English Fellshp (BEF) chuan an inkhawmnaah report pekna hun July 27 khan Chaltlang kohhranah min pe a, ka lawm hle.

Lunglei lamah
Lunglei Kohhran Office pui lamah ka va in report a, an duhsakna dawngin kan hna chungchangah pawh Substantive Post ah min lo hlankai ve avangin chung atana thiltul leh keima thiltul te buaipuiin ka kal a. Office a thawk hoten hlim taka min lo buaipuinaah ka lawm takzet a ni. Khua erawh a that duh lutuk loh avangin hritlangin min bawm duh hle.
Pathian ropui nan

No comments:

Post a Comment